I. Eber Gölü : İlin Çay ve Bolvadin ilçeleri sınırında 150 km² yüzölçümüne sahip Eber Gölü, Akarçay ve Sultandağları’ndan gelen kaynak suları ile beslenmektedir. Derinliği 3.98 m, denizden yüksekliği ise 966.98 m’dir. Eber Gölü, bir zamanlar Kuş Cenneti görünümünde ve yüzeyinde du çiçekleri ile bezenmiş bir bahçe iken, günümüzde yanına yaklaşılamayacak kadar kirletilmiştir. Eber Gölü’nü tehdit eden en büyük unsurlar, Afyon şehrinin atıkları, süt endüstrisi, Şeker ve Alkoloid fabrikalarının atıklarıdır. Diğer bir tehdit unsuruda, atıklaın Eber Gölü’nde biriktikten sonra gölün arıtma vazifesi görmesi ve bu nedenle desüzülen temiz suyun Akşehir Gölü’ne akıtılmasıdır. Gölün derinliği bugün 1.70 m’ye kadar düşmüştür. Önlem alınmadığı takdirde daha da düşeceği bir gerçektir.
Gölde ekonomik değeri en yüksek olan kamış üretimi yapılmakta ve sazan, turna ve aynalı sazan balığı bulunmaktadır. Ayrıca gölün av turizmi içermesi sebebi ilede il dışından birçok kişinin göl kıyısına av evleri yapmasına yol açmıştır.
Eber Glü’nde dikkat çeken bir diğer özellikte yerli halkın “kopak” adını verdiği su üzerinde kamış köklerinin oluşturduğu yüzer adacıkların bulunmasıdır.
Eber Gölü, Konya Kültür ve Tabiat Varlıkları Koruma Kurulu’nun 1992 yılında aldığı bir karar ile birinci derecede sit alanı ilan edilmiştir.
II. Karakuyu Gölü : Dinar ilçesi sınırları içerisinde Büyük Menderes Yukarı Havzası Membası’nda yer almakta olup, Ankara-Antalya karayolu güzergahında, Dinar yol kavşağından 10 km sonras yolun hemen sağındadır.
Karakuyu Gölü’nün ve Kocapınar kaynaklarının bir özelliği İçbatı Toros kuşağı göller bölgesinde yer alan Burdur, Eğirdir ve Işıklı Göller’nin tam ortasında yer alması ve kaynak sularında oluşmasından dolayı donmaması sonucu, kış mevsiminde kuşlar için doğal bir ortam oluşturmasıdır. Bu sebebten ötürü, 1994 yılında göl, Orman Bakanlığı’nca “Yaban Hayatı Koruma Sahası” statüsüne alınmıştır.
III. Karamık Gölü (Bataklığı) : Çay ilçesi sınırları içinde yer alan Karamık Gölü, Dinar-Çay karayolu güzergahı üzerindedir. Yüzölçümü 40 km²’dir. En derin noktası 3 m ve denizden yüksekliğide 1001 m’dir. Sularını güneydeki düden (suyutan) aracılığı ile Eğridir Gölü’ne akıtır.
Bataklıkta, saz ve kamış üretimi ile, sazan ve turna balığı yetiştirilmektedir. Bir zamanlar kerevit çıktığı halde bataklığın kirletilmesi ile nesli tükenmiştir. Çulluk, karabatak, yaban öredeği gibi kuş türleri bulunmaktadır.
Göl, Konya Kültür ve Tabiat Varlıkları Koruma Kurulu’nun 1993 yılında aldığı bir karar ile birinci derecede sit alanı ilan edilmiştir.
IV. Akşehir Gölü : Afyon-Konya il sınırlar içerisinde bulunan Akşehir Gölü 304 km²lik genel yüzölçümünden 211 km²lik kısmı Sultandağı ilçesi sınırında kalmaktadır. Derinşiği 4.5 m , denizden yüksekliği 956. 19 m’dir.
Göl, Eber Gölü ve Sultandağı akarsuları ile beslenmektedir. Göl içinde turna ve sazan başığı etişmekte olup, yaban öredeği yaban kazı, karabatak ve karameke gibi göçmen kuşlar bulunmaktadır. Gölde kara ve su ürünler avcılığı azla miktar yapılmaktadır.
VI. Acı Göl : Afyon ve Denizli il sınırlar içerisinde bulunan gölün genel yüzölçümü 41,5km²’dir. Derinliği 1.5 ile 2.5 m arasındadır. Denizden yüksekliği 842 m’dir. İsminden de anlaşılacaı gibi suyu acı olan golden ihracatı da yapılmakta olan sodyum sülfat üretilmektedir. Gölün doğusunda bulunan dağlarda yırıtıc kuşlarında bulunduğu yabanıl bir hayat vardır.
VII . Karagöl : Hocalar ilçesi sınırlarındaki Yağcı ormanları içinde yer almaktadır. 750-800 m²’lik alan kaplayan gölün derinliği 4-5 m’den fazladır. Suyunun siyah olmasından dolayı Karagöl olarak adlandırılmıştır.
VIII. Pınarbaşı : Emirdağ ilçesindedir. Alabalık avcılığı yapılan Pınarbaşı’nda yaban kazı, ördek ve meke gibi kuş türleri bulunmaktadır. Afyon merkez ile çevresindeki dağlık, kayalık ve ormanlık bölgelerde; keklik, tavşan ve tilki avı; Köroğlu Beli, Eynihan Dağları, Sultandağları, Emirdağ, Kumalar ve Çapak Çayırı’nda Tavşan, keklik, domuz, kır güvercini, karatavuk, ve sığırçık avcılığı yapılır.
BİTKİ ÖRTÜSÜ
Afyon’un doğal bitki örtüsü kara ikliminin el verdiği kuru orman topluluklarıdır. Dağlık alanlarda varlığını sürdürmekte olan bu ormanlar düzlüklerde tamamiyle ortadan kaldırılmıştır. Ormanların yokedilmesi sonucu ilin ovalık alanları bozkır görünümünü almıştır. İlin kuzey ve batısındaki yüksek dağlık kesimler Karaçam ve Ardıç ormanlıklarının yayılım alanıdır. Burda ormanın üst sınırı 1800 mlere erişir. Ovalar tamamen açıktır. Ovalarda akarsu boylarında söğüt ve kavak ağaçlarına, durgun su kıyılarında ise kamışlara rastlanılır.
Afyon çevresinin bitki örtüsü daha çok step özelliği gösterir. Topraklarının %14.6’sı ormanlıktır. Platolar ve yaylalar daha çok bozkır bitkileri ile kaplıdır.
İKLİM
Afyon, Ege Bölgesi’nde olmasına rağmen Ege iklimi ile bağdaşmaz. Yükselti ve denizden uzaklık sebebi ile Afyon’un iklim şartlarında İç Anadolu iklimi ile benzerlikler görülür. Daha çok kışları soğuk ve kar yağışlı yazları sıcak ve kurak bir step iklimi görülür. ilkbahar ve sonbaharda yağışlar yağmur şeklindedir. En sıcak ay ortalaması 22.1 derece, en soğuk ay ortalaması 0.3 derecedir. Afyon günümüze kadar rastlanılan en düşük sıcaklık –27.2 derecedir (30.12.1948), en yüksek sıcaklık ise 39.8 derecedir(29.07.2000).
Afyon’da sıcaklığın 0 dereceye düştüğü günlerin, yani don olayı görülen günlerin sayısı 94’tür. Afyon’da yıllık yağğış miktarı 455 mm’dir. İlde yıllık ve günlük yıl sıcaklık farkları yüksektir. Afyon’da meterolojik gözlemlere 1929 yılında başlanmıştır. İl merkezinde bir gözlem istasyonu bulunmaktadır.
